Kamu ihalelerine katılan isteklilerin vermiş olduğu tekliflerin geçerlilik süresi vardır. Her ihale de idare ihtiyaçlara göre bu süreleri arttırabilir. Bazı ihalelerde, itiraz süreçlerinin uzaması vb. gibi durumlardan dolayı teklif geçerlilik süresi güncelliğini yitirir.
Bu gibi durumlarda idare istekli firmalara yazı yazar ve teklif geçerlilik süresi ile teminat mektubunun süresinin uzatılmasını istemektedir. Kimi idare ve yükleniciler arasında bu hususun tam anlaşılamadığı için ihtilaflar oluşmaktadır. Bu ihtilafların çözümü için inceleme dizisi hazırladık.
İhale mevzuatında teklif geçerlilik süresi
4734 Sayılı Kamu ihale kanunu açısından teklif geçerlilik süresi ile ilgili mevzuatları inceleyelim.
“Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci maddesi
Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.
Yapım işleri uygulama yönetmeliği madde : 55 / Mal Alımları uygulama yönetmeliği madde :53 / Hizmet alımı madde : 54
1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.
(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.
Kamu İhale Genel Tebliğ – 16.7. Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması
Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda;
İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir.
İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir.
Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
İdari Şartnamenin “Sözleşmeye davet” başlıklı 39’uncu maddesi
4734 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde belirtilen sürenin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan istekli sözleşmeye davet edilir. Bu davet yazısında, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde yasal yükümlüklerini yerine getirmek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye on iki gün ilave edilecektir.
İsteklinin, bu davet yazısının bildirim tarihini izleyen on gün içinde yasal yükümlülüklerini yerine getirerek sözleşmeyi imzalaması zorunludur.” düzenlemesi ile “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 41’inci maddesinde “…41.4. Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, sözleşmeyi imzalamaması durumunda, geçici teminatı gelir kaydedilerek, hakkında 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır.
Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere sunulan belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında yasaklama kararı verilmez.
Yasal mevzuatı incelediğimizde tekliflerin geçerlilik süresi bittiğinde yükleniciye sorulabileceği belirtilmiştir. Ancak uygulamada bazı sorunlar çıkmıştır.
10 günlük sözleşme imzalama süresi içerisinde teklif geçerlilik süresinin bitmesi
Katıldığınız bir ihalede , sözleşmeye davet yazısı tarafınıza tebellüğ edildi. Fakat sözleşme imzalamanız için 10 günlük sürenin 9 uncu gününde teklif geçerlilik süreniz doluyor. Bu durumda sözleşme imzalamaktan vazgeçebilir misiniz? Evet mevcut yasanın yorumlanmasına göre hiçbir yaptırıma dahil olmadan sözleşmeden imtina etme hakkınız bulunmaktadır.
İdari Mahkeme Kararında
Davaya konu ihalede, İdari Şartname ’de yapılan düzenleme ile tekliflerin geçerlilik süresinin ihale tarihinden itibaren 90 takvim günü olduğu, 21.12.2020 tarihinde yapılan ihalede teklif geçerlilik süresinin 21.03.2021 tarihinde sona erdiği anlaşılmakta olup; 4734 sayılı Kanun’un 32. maddesi uyarınca, ihtiyaç duyulması halinde bu sürenin, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla değiştirilebileceği açıktır.
Bu durumda, isteklilerin ihale dokümanında belirlenen sürede teklifleri ile bağlı oldukları, bu sürenin istisnasının ancak idarenin talebi ve isteklinin kabulü ile bir defa uzatılması olduğu, teklif geçerlilik süresinin sözleşmenin imzalanmasına kadar geçecek süreyi kapsaması gerektiği ve teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini kabul etmenin isteklilere teklifi ile bağlı kalmaları yönünden tanınmış seçimlik bir hak olduğu;
16.03.2021 tarihinde sözleşmeye davet edilen davacıya, sözleşmeye davet yazısında sözleşme imzalanması için 4734 sayılı Kanun’un 42. maddesi uyarınca 10 günlük süre verildiği ve davacıya ait teklifin geçerlilik süresinin sözleşme imzalanması için verilen 10 günlük sürenin bitimi tarihi olan 26.03.2021 tarihinden önce (21.03.2021 tarihinde) sona erdiği, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından da anılan fiili durum kapsamında teklif geçerlilik süresi içinde süre uzatım talebinde bulunulması gerekirken böyle bir talepte bulunulmadığı,
süre uzatım talebinin teklif geçerlik süresinin dolmasından sonra yapıldığı göz önüne alındığında, teklif geçerlilik süresi sona eren davacının sözleşme imzalamaya zorlanamayacağı sonucuna varıldığından, aksi yönde tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının sözleşmeye davet edildiği gün Kurum payını bankaya yatırmış olmasının, sözleşme imzalamasını zorunlu kılan bir işlem olduğuna veya teklif geçerlilik süresini uzattığına ilişkin bir mevzuat hükmü bulunmaması karsısında iradesini sözleşmeyi imzalamak yönünde kullandığı gerekçesiyle sözleşme imzalama yükümlülüğü olduğu seklinde yorumlanmasının mümkün olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Denilerek, sözleşmenin son gününde bile olsa geçerliliği sona eren teklif sahibi yaptırıma tabi olmadan sözleşme imzalamaktan vazgeçebilir.
Son teklif tarihi mi, elektronik eksiltme tarihimi başlangıç sayılmalıdır ?
Elektronik eksiltme olan bazı ihalelerde son teklif verme tarihi (ihale tarihi) örneğin, 28.11.2022 elektronik eksiltme tarihi 01.12.2022 olmaktadır. Bu durumda 90 gün geçerli olarak teklif başlangıç tarihi hangisi olmalıdır. Mevcut uygulamalara göre 28.11.2022 tarihi baz alınmaktadır. Bazı idareler teklifin verildiği 01.12.2022 baz alınmasını iddia etmektedir. Ancak, mahkeme kararı son noktayı koymuştur. Sizde bu konuda danışmanlık almak isterseniz, ihale itiraz işlemleriniz için bize ulaşın.
Teklif geçerlilik süresi kik görüşü
Yukarıdaki mahkeme kararı son noktayı koymuştur. Ancak önceki süreçte idare tarafından firmanın teminatı gelir kaydedilmiş ve yasaklılık için işlemler başlamıştır. İstekli firma kamu ihale kurumuna başvurmuş ancak olumlu dönüş alamamıştır. Resmi geçerliliği olmayan ancak fikir edilebilmeniz için aşağıda görüşü eklemekteyiz.
Teklif geçerlilik süresi kamu ihale kurumu görüşü
Yapılan tespitler neticesinde, 21.12.2020 tarihinde yapılan ihalede teklif geçerlilik süresinin 21.03.2021 tarihinde sona erdiği, idarenin teklif geçerlilik süresi dolmadan 16.03.2021 tarihinde başvuru sahibini sözleşme imzalamaya davet ettiği, başvuru sahibinin sözleşmeye davet edildiği tarihte teklifinin geçerli bir teklif olduğu; bununla birlikte, başvuru sahibinin aynı tarihte sözleşme bedelinin onbinde beşi oranında Kurum payını bankaya yatırarak sözleşme imzalama yönündeki iradesini de ortaya koyduğu halde sözleşme imzalamaya gelmediği, idare tarafından 24.03.2021 tarihinde teklif geçerlilik süresinin uzatılmasının talep edildiği, ancak başvuru sahibinin bu talebi de kabul etmediği,
Öte yandan, başvuru sahibinin sözleşmeye davet yazısının tebliğinden itibaren sözleşmeyi imzalayabileceği on günlük süre içerisinde teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçesiyle geçici teminatın iadesinin talep edilmesinin kamu ihale mevzuatı çerçevesinde uygun olmadığı, söz konusu on günlük sürenin sözleşmeye ilişkin bilgi ve belgelerin temin edilmesi veya hazırlanmasına yönelik istekliye sunulan bir zaman aralığı olduğu, sözleşmeye davet tarihi itibariyle teklifin geçerli olmasının yeterli olduğu anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, başvuru sahibinin teklif geçerlilik süresi içerisinde sözleşme imzalamaya davet edildiği, davet edildiği gün sözleşme bedelinin onbinde beşi oranında Kurum payını bankaya yatırarak sözleşme imzalama yönündeki iradesini ortaya koyduğu, kaldı ki söz konusu Kurum payını yatırmamış olsaydı dahi teklif geçerlik süresi içinde davet edildiğinden sözleşme imzalama yükümlülüğünün bulunduğu anlaşıldığından, sözleşme imzalamaya gelmeyen başvuru sahibinin geçici teminatının gelir kaydedilmesi işleminde mevzuata aykırılık olmadığı ve dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Teklif geçerlilik süresi itirazlarınız için
İstekli olarak teklif verdiğiniz ihale de, idare ile uyuşmazlığa düşerseniz hemen bize ulaşın. Ücretsiz bilgi ve danışmanlık için iletişime geçin